
ซื้อที่ดินต้องตรวจสอบอะไรบ้าง?
การซื้อที่ดินเป็นการลงทุนที่ต้องใช้เงินจำนวนมาก จึงจำเป็นต้องตรวจสอบข้อมูลให้ละเอียดก่อนตัดสินใจ เพื่อป้องกันปัญหาทางกฎหมายและลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น ตรวจสอบเอกสารสิทธิ์ของที่ดิน เอกสารสิทธิ์ที่ดินมีหลายประเภท ควรตรวจสอบว่าที่ดินที่ต้องการซื้อนั้นมีเอกสารสิทธิ์แบบใด และสามารถซื้อขายได้หรือไม่ โฉนดที่ดิน (น.ส.4 หรือ น.ส.4 จ) มีสิทธิ์ครอบครองเต็มรูปแบบ สามารถซื้อ-ขาย โอนได้ ตรวจสอบเลขที่โฉนดและเจ้าของปัจจุบัน น.ส.3 ก (หนังสือรับรองการทำประโยชน์) มีสิทธิ์ครอบครองและสามารถซื้อขายได้ สามารถเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดินได้ น.ส.3 (หนังสือรับรองการทำประโยชน์แบบไม่มีรูปแผนที่แนบ) ซื้อขายได้แต่ต้องรอประกาศ 30 วันก่อนโอน น.ส.2 (ใบจองที่ดิน) ยังไม่มีกรรมสิทธิ์เต็มรูปแบบ ไม่สามารถซื้อขายได้โดยตรง ส.ป.ก.4-01 (ที่ดินเพื่อการเกษตรกรรม) เป็นที่ดินของรัฐ ให้ใช้ทำเกษตรกรรม ห้ามซื้อขาย **คำแนะนำ**: ควรซื้อที่ดินที่มีโฉนด (น.ส.4) เท่านั้น เพื่อลดความเสี่ยงทางกฎหมาย ตรวจสอบชื่อผู้ถือกรรมสิทธิ์ ไปที่สำนักงานที่ดิน ขอ สำเนาโฉนดที่ดิน เพื่อตรวจสอบว่าใครเป็นเจ้าของ ตรวจสอบว่าที่ดินติดจำนอง หรือติดภาระจำยอมใด ๆ หรือไม่ **วิธีตรวจสอบ**: ไปที่สำนักงานที่ดินในเขตที่ดินตั้งอยู่ เพื่อขอเอกสารคัดโฉนด ตรวจสอบภาระผูกพันของที่ดิน ที่ดินอาจมีข้อจำกัดในการใช้ประโยชน์ เช่น จำนอง – ตรวจสอบว่าติดจำนองกับธนาคารหรือไม่ ภาระจำยอม – เช่น ถนนผ่านที่ดินของผู้อื่น หรือมีสายไฟฟ้าผ่าน หนี้สินจากภาษีที่ดิน – ตรวจสอบว่าผู้ขายค้างชำระภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างหรือไม่ **คำแนะนำ**: ขอ “หนังสือรับรองรายการจดทะเบียน” จากสำนักงานที่ดิน ตรวจสอบผังเมือง และการใช้ประโยชน์ที่ดิน ตรวจสอบว่าสามารถใช้ที่ดินทำอะไรได้บ้าง เช่น ที่ดินในเขตสีเขียว (พื้นที่เกษตรกรรม) อาจไม่สามารถสร้างโรงงานหรืออาคารสูงได้ ที่ดินในเขตพื้นที่สีแดง (พาณิชยกรรม) สามารถสร้างอาคารได้สูงขึ้น ตรวจสอบว่าที่ดินอยู่ในพื้นที่เวนคืนหรือไม่ **วิธีตรวจสอบ**: ไปที่ สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัด หรือเทศบาล ตรวจสอบทางเข้า-ออกของที่ดิน ที่ดินต้องมีทางเข้า-ออกที่ถูกต้องตามกฎหมาย หากเป็นที่ดินตาบอด (ไม่มีทางออกสู่ถนนสาธารณะ) ต้องตรวจสอบว่ามีสิทธิ์ใช้ทางผ่านที่ดินของผู้อื่นหรือไม่ ตรวจสอบภาระจำยอม หากต้องผ่านที่ดินของคนอื่น **วิธีตรวจสอบ**: ดูจากโฉนดว่ามี ทางสาธารณะ หรือไม่ และตรวจสอบข้อกฎหมายเกี่ยวกับสิทธิ์การผ่านทาง ตรวจสอบแหล่งน้ำ และระบบสาธารณูปโภค